De Eenvoudige structuur:
Coördinatiemechanisme: Direct toezicht
Belangrijkste organisatie onderdeel:Strategische top
(De-)centralisatie vorm: Horizontale én verticale centralisatie
Ontwerp individuele functies:
- Een losse arbeidsverdeling
- Weinig geformaliseerd gedrag
- Weinig met trainingen etc.
Afdelingsvorming/-grootte:
- Een minimale differentiatie tussen de eenheden
- Kleine hiërarchie van managers
- Organische structuur
- Weinig/geen technostructuur
- Weinig/geen ondersteunend personeel
- Weinig/geen middenkader
Planning-/Controle-systemen:
- Niet/nauwelijks
Verbindingsmiddelen:
- Niet/nauwelijks
Contingentiefactoren:
- Jong, klein
- Niet-hoogwaardig technisch systeem
- Eenvoudige, dynamische omgeving (De vraag is heel verschillend)
- Structuur niet onderhevig aan trends
Wanneer wordt de Eenvoudige Structuur gebruikt?
- Organisatie in pioniersfase (kan ook bij groei best zo blijven!!)
- Organisaties in extreme crisissituatie
De machinebureaucratie:
Coördinatiemechanisme: Standaardisatie van werk-processen
Belangrijkste organisatie onderdeel: Technostructuur (omdat er veel processen zijn)
(De-)centralisatie vorm: (Verticale centralisatie) en beperkte horizontale decentralisatie (selectief)
Ontwerpparameters:
Ontwerp individuele functies:
- Sterk gespecialiseerde routinewerkzaamheden
- Verticale en horizontale taakspecialisatie
- Sterk geformaliseerd gedrag (veel regels/procedures)
- Weinig training/indoctrinatie
Verticale organisatie meer zeggenschap
Afdelingsvorming/-grootte:
- Groepering naar functie (F-indeling)
- Grote uitvoerende eenheden in de kern/op productieniveau
- Uitgebreide bestuurlijke structuur met een sterk onderscheid lijn-staf
Planning-/Controle-systemen:
- Actieplanning (planning van wat er moet gebeuren)
Verbindingsmiddelen:
- Weinig
Contingentiefactoren:
- Oud, groot
- Niet-hoogwaardig technisch systeem, wel sterk regulerend. (Het systeem is niet heel ingewikkeld maar het is wel sterk van invloed op het werk)
- Eenvoudige, stabiele omgeving
- Structuur niet onderhevig aan trends. Je kunt niet zomaar je structuur veranderen, als je een lopende band in je bedrijf hebt ga je dat niet zomaar omgooien.
De professionele bureaucratie:
Advocaat, ziekenhuis,
Kenmerk medewerkers: Hoog opgeleid
Coördinatiemechanisme
Standaardisatie van vaardigheden
Belangrijkste organisatieonderdeel
De Uitvoerende kern
(De)centralisatievorm
Verticale en horizontale decentralisatie. Veel horizontale taakspecialisatie, maar verticaal juist niet. Horizontaal weinig mensen onder je dus veel zeggenschap.
Ontwerpparameters:
Ontwerp individuele functies
- Kennis en vaardigheden ‘verleend aan’ een professional: heeft hierdoor macht/gezag
- Wel veel horizontale taakspecialisatie, maar verticaal juist niet (veel controle over eigen werkzaamheden)
- Weinig gedragsformalisatie
- Training en indoctrinatie van de professional
- Let op: de Professionele Bureaucratie produceert standaard output
Training van Mintzberg:
Buiten de organisatie, Langdurig, hoogwaardig.
Verschil professionele bureaucratie en adhocratie:
Bij professionele bureaucratie standaard output, weinig innovatieve veranderingen. Afdelingsvorming/- grootte
- Groepering naar functie en markt
- Uitvoerende kern kan groot zijn
- Weinig managers
Planning-/Controle-systemen
- Nauwelijks /niet
Verbindingsmiddelen
- Weinig in Uitvoerende kern
- Meerdere op Middenkader-niveau (commissies, task forces)
Contingentiefactoren
- Leeftijd, omvang niet zo van belang, varieert
- Niet-hoogwaardig technisch systeem, niet sterk regulerend, niet geautomatiseerd (soms echter wel hoogwaardige technologie) Het systeem dat de organisatie gebruikt om iets te maken/dienst kan zijn
- Ingewikkelde, stabiele omgeving
- Macht, De werknemers in de uitvoerende kern die veel kennis hebben.
- Onderhevig aan mode
De divisiestructuur:
Verschillende divisies:
Lampen, televisies, medisch apparatuur, scheerapparaten.
4 tekentjes zijn machinebureaucratie, in de gedivisionaliseerde organisatie. Die zijn laag opgeleid en doen uitvoerend werk.
Middenkader:
Divisies aansturen, daarom is de nek langer. Die zijn hoog opgeleid omdat ze de divisies aan moeten sturen. De doelstelling moet behaald worden, veel vrijheid.
Coördinatiemechanisme: Standaardisatie van Output
Belangrijkste organisatie onderdeel: Middenkader
(De-)centralisatie vorm
Beperkte verticale decentralisatie (parallel)
Ontwerpparameters:
Ontwerp individuele functies
- Iedere divisie heeft ‘eigen’ uitvoerende functies, dus knakworsen, wasmidel (Unilever)
- Nauwelijks gedragsformalisatie (door het hoofdkantoor opgelegd)
- Veel gedragsformalisatie binnen de divisies
- Training/indoctrinatie van de divisiemanagers
Afdelingsvorming/- grootte:
- Divisies; eenheden in het middenkader gegroepeerd naar markt / product / geografisch gebied
- Geen contact tussen de divisies
- Centraal hoofdkantoor:
- Kleine technostructuur hoofdkantoor
- Kleine ondersteunende staf hoofdkantoor
Planning-/Controle-systemen (Altijd achteraf!!)
- Controle van resultaat
- Geen actieplanning door hoofdkantoor, wel door de divisiemanager voor de divisie
Verbindingsmiddelen
- Weinig
Contingentiefactoren
- Oud, groot
- Gediversifieerde markten, verschillende markten, Philips heeft veel verschillende producten.
- Niet te complexe, niet te dynamische omgeving
- Iedere divisie heeft eigen technisch systeem
- Macht: intern & extern
- Aan mode onderhevig
Iedere divisie heeft een eigen structuur (kan die hebben!); meestal een machinebureaucratie
Wanneer wordt de Divisiestructuur gebruikt?
- Voor een organisatie die volgroeid is
- Veelal in de profit sector van de geïndustrialiseerde economie: Philips, Unilever, Shell, DSM etc.
De Adhocratie:
Belangrijkste kenmerk: Ze moeten flexibel zijn en moeten steeds kunnen inspelen op een vraag van buitenaf.
De brug is een goed voorbeeld. Dit is geen
Productiewerk, het moet speciaal voor die
situatie gemaakt en ontworpen worden.
2 vormen adhocratie:
1. De Operationele Adhocratie: Werkt in opdracht van de klant!!!!
2. De Bestuurlijke Adhocratie
De Operationele Adhocratie
- Werk wordt direct in opdracht van de klant uitgevoerd (onder contract)
- Nieuwe, creatieve oplossingen t.b.v. een klant
- Bestuurlijk en uitvoerend werk vloeien in elkaar over (planning en ontwerp niet te scheiden van uitvoering)
Kernwoord: Geavanceerde Innovatie
De Bestuurlijke Adhocratie
- Werk wordt voor eigen nut uitgevoerd
- Bestuurlijk en uitvoerend werk strikt van elkaar gescheiden
- Uitvoerende Kern wordt losgekoppeld:
- Kan als aparte organisatie worden opgezet
- Kan worden uitbesteed aan een ander
- Kan worden geautomatiseerd
Bestuurlijke deel, dat overblijft, wordt als een Adhocratie gestructureerd; met een organische structuur, geschikt voor innnovatie Kernwoord is ook hier: Geavanceerde Innovatie
Belangrijkste organisatie onderdeel
De Uitvoerende Kern (in Operationele Adhocratie)
De Ondersteunende Diensten (in Bestuurlijke Adhocratie)
Coördinatiemechanisme
Onderlinge aanpassing
(De-)centralisatie vorm
Selectieve verticale en horizontale decentralisatie
Ontwerp individuele functies
- Veel horizontale taakspecialisatie
- Veel training
- Weinig formalisatie van gedrag
- Organische structuur
- Veel managers! Zelf lid projectgroepen
Experts uit verschillende disciplines werkensamen in adhoc-/marktgeoriënteerde projectteams(Matrixstructuur).
Afdelingsvorming/- grootte
- Kleine eenheden
- Groepering van eenheden: functioneel en marktgericht
- Men werkt in teams
- (Raakvlakken met) Matrixstructuur
Planning-/Controle-systemen
- In feite niet
- Beperkte actieplanning (vooral in Bestuurlijke Adhocratie)
Verbindingsmiddelen
- Veel (bevorderen onderlinge aanpassing)
Contingentiefactoren
- Jong
- Technisch systeem:
Geavanceerd, geautomatiseerd (Bestuurlijke Adhocratie)
Niet gereguleerd of geavanceerd (Operationele Adhocratie)
- Omgeving vaak complex, dynamisch. De vraagstukken zijn moeilijk voor de bedrijven.
- Zeer onderhevig aan mode. Continue aanpassen bijvoorbeeld op efficiëntie.
Wanneer wordt de bestuurlijke Adhocratie gebruikt? Met de stippellijnen eronder.
- Farmaceutische firma’s
- Ruimtevaartorganisatie
- Etc.
Wanneer wordt de operationele Adhocratie gebruikt?
- Advies- /Consultancybureaus (Creatief, innovatief)
- Filmmaatschappijen
Coördinatiemechanisme: Direct toezicht
Belangrijkste organisatie onderdeel:Strategische top
(De-)centralisatie vorm: Horizontale én verticale centralisatie
Ontwerp individuele functies:
- Een losse arbeidsverdeling
- Weinig geformaliseerd gedrag
- Weinig met trainingen etc.
Afdelingsvorming/-grootte:
- Een minimale differentiatie tussen de eenheden
- Kleine hiërarchie van managers
- Organische structuur
- Weinig/geen technostructuur
- Weinig/geen ondersteunend personeel
- Weinig/geen middenkader
Planning-/Controle-systemen:
- Niet/nauwelijks
Verbindingsmiddelen:
- Niet/nauwelijks
Contingentiefactoren:
- Jong, klein
- Niet-hoogwaardig technisch systeem
- Eenvoudige, dynamische omgeving (De vraag is heel verschillend)
- Structuur niet onderhevig aan trends
Wanneer wordt de Eenvoudige Structuur gebruikt?
- Organisatie in pioniersfase (kan ook bij groei best zo blijven!!)
- Organisaties in extreme crisissituatie
De machinebureaucratie:
Coördinatiemechanisme: Standaardisatie van werk-processen
Belangrijkste organisatie onderdeel: Technostructuur (omdat er veel processen zijn)
(De-)centralisatie vorm: (Verticale centralisatie) en beperkte horizontale decentralisatie (selectief)
Ontwerpparameters:
Ontwerp individuele functies:
- Sterk gespecialiseerde routinewerkzaamheden
- Verticale en horizontale taakspecialisatie
- Sterk geformaliseerd gedrag (veel regels/procedures)
- Weinig training/indoctrinatie
Verticale organisatie meer zeggenschap
Afdelingsvorming/-grootte:
- Groepering naar functie (F-indeling)
- Grote uitvoerende eenheden in de kern/op productieniveau
- Uitgebreide bestuurlijke structuur met een sterk onderscheid lijn-staf
Planning-/Controle-systemen:
- Actieplanning (planning van wat er moet gebeuren)
Verbindingsmiddelen:
- Weinig
Contingentiefactoren:
- Oud, groot
- Niet-hoogwaardig technisch systeem, wel sterk regulerend. (Het systeem is niet heel ingewikkeld maar het is wel sterk van invloed op het werk)
- Eenvoudige, stabiele omgeving
- Structuur niet onderhevig aan trends. Je kunt niet zomaar je structuur veranderen, als je een lopende band in je bedrijf hebt ga je dat niet zomaar omgooien.
De professionele bureaucratie:
Advocaat, ziekenhuis,
Kenmerk medewerkers: Hoog opgeleid
Coördinatiemechanisme
Standaardisatie van vaardigheden
Belangrijkste organisatieonderdeel
De Uitvoerende kern
(De)centralisatievorm
Verticale en horizontale decentralisatie. Veel horizontale taakspecialisatie, maar verticaal juist niet. Horizontaal weinig mensen onder je dus veel zeggenschap.
Ontwerpparameters:
Ontwerp individuele functies
- Kennis en vaardigheden ‘verleend aan’ een professional: heeft hierdoor macht/gezag
- Wel veel horizontale taakspecialisatie, maar verticaal juist niet (veel controle over eigen werkzaamheden)
- Weinig gedragsformalisatie
- Training en indoctrinatie van de professional
- Let op: de Professionele Bureaucratie produceert standaard output
Training van Mintzberg:
Buiten de organisatie, Langdurig, hoogwaardig.
Verschil professionele bureaucratie en adhocratie:
Bij professionele bureaucratie standaard output, weinig innovatieve veranderingen. Afdelingsvorming/- grootte
- Groepering naar functie en markt
- Uitvoerende kern kan groot zijn
- Weinig managers
Planning-/Controle-systemen
- Nauwelijks /niet
Verbindingsmiddelen
- Weinig in Uitvoerende kern
- Meerdere op Middenkader-niveau (commissies, task forces)
Contingentiefactoren
- Leeftijd, omvang niet zo van belang, varieert
- Niet-hoogwaardig technisch systeem, niet sterk regulerend, niet geautomatiseerd (soms echter wel hoogwaardige technologie) Het systeem dat de organisatie gebruikt om iets te maken/dienst kan zijn
- Ingewikkelde, stabiele omgeving
- Macht, De werknemers in de uitvoerende kern die veel kennis hebben.
- Onderhevig aan mode
De divisiestructuur:
Verschillende divisies:
Lampen, televisies, medisch apparatuur, scheerapparaten.
4 tekentjes zijn machinebureaucratie, in de gedivisionaliseerde organisatie. Die zijn laag opgeleid en doen uitvoerend werk.
Middenkader:
Divisies aansturen, daarom is de nek langer. Die zijn hoog opgeleid omdat ze de divisies aan moeten sturen. De doelstelling moet behaald worden, veel vrijheid.
Coördinatiemechanisme: Standaardisatie van Output
Belangrijkste organisatie onderdeel: Middenkader
(De-)centralisatie vorm
Beperkte verticale decentralisatie (parallel)
Ontwerpparameters:
Ontwerp individuele functies
- Iedere divisie heeft ‘eigen’ uitvoerende functies, dus knakworsen, wasmidel (Unilever)
- Nauwelijks gedragsformalisatie (door het hoofdkantoor opgelegd)
- Veel gedragsformalisatie binnen de divisies
- Training/indoctrinatie van de divisiemanagers
Afdelingsvorming/- grootte:
- Divisies; eenheden in het middenkader gegroepeerd naar markt / product / geografisch gebied
- Geen contact tussen de divisies
- Centraal hoofdkantoor:
- Kleine technostructuur hoofdkantoor
- Kleine ondersteunende staf hoofdkantoor
Planning-/Controle-systemen (Altijd achteraf!!)
- Controle van resultaat
- Geen actieplanning door hoofdkantoor, wel door de divisiemanager voor de divisie
Verbindingsmiddelen
- Weinig
Contingentiefactoren
- Oud, groot
- Gediversifieerde markten, verschillende markten, Philips heeft veel verschillende producten.
- Niet te complexe, niet te dynamische omgeving
- Iedere divisie heeft eigen technisch systeem
- Macht: intern & extern
- Aan mode onderhevig
Iedere divisie heeft een eigen structuur (kan die hebben!); meestal een machinebureaucratie
Wanneer wordt de Divisiestructuur gebruikt?
- Voor een organisatie die volgroeid is
- Veelal in de profit sector van de geïndustrialiseerde economie: Philips, Unilever, Shell, DSM etc.
De Adhocratie:
Belangrijkste kenmerk: Ze moeten flexibel zijn en moeten steeds kunnen inspelen op een vraag van buitenaf.
De brug is een goed voorbeeld. Dit is geen
Productiewerk, het moet speciaal voor die
situatie gemaakt en ontworpen worden.
2 vormen adhocratie:
1. De Operationele Adhocratie: Werkt in opdracht van de klant!!!!
2. De Bestuurlijke Adhocratie
De Operationele Adhocratie
- Werk wordt direct in opdracht van de klant uitgevoerd (onder contract)
- Nieuwe, creatieve oplossingen t.b.v. een klant
- Bestuurlijk en uitvoerend werk vloeien in elkaar over (planning en ontwerp niet te scheiden van uitvoering)
Kernwoord: Geavanceerde Innovatie
De Bestuurlijke Adhocratie
- Werk wordt voor eigen nut uitgevoerd
- Bestuurlijk en uitvoerend werk strikt van elkaar gescheiden
- Uitvoerende Kern wordt losgekoppeld:
- Kan als aparte organisatie worden opgezet
- Kan worden uitbesteed aan een ander
- Kan worden geautomatiseerd
Bestuurlijke deel, dat overblijft, wordt als een Adhocratie gestructureerd; met een organische structuur, geschikt voor innnovatie Kernwoord is ook hier: Geavanceerde Innovatie
Belangrijkste organisatie onderdeel
De Uitvoerende Kern (in Operationele Adhocratie)
De Ondersteunende Diensten (in Bestuurlijke Adhocratie)
Coördinatiemechanisme
Onderlinge aanpassing
(De-)centralisatie vorm
Selectieve verticale en horizontale decentralisatie
Ontwerp individuele functies
- Veel horizontale taakspecialisatie
- Veel training
- Weinig formalisatie van gedrag
- Organische structuur
- Veel managers! Zelf lid projectgroepen
Experts uit verschillende disciplines werkensamen in adhoc-/marktgeoriënteerde projectteams(Matrixstructuur).
Afdelingsvorming/- grootte
- Kleine eenheden
- Groepering van eenheden: functioneel en marktgericht
- Men werkt in teams
- (Raakvlakken met) Matrixstructuur
Planning-/Controle-systemen
- In feite niet
- Beperkte actieplanning (vooral in Bestuurlijke Adhocratie)
Verbindingsmiddelen
- Veel (bevorderen onderlinge aanpassing)
Contingentiefactoren
- Jong
- Technisch systeem:
Geavanceerd, geautomatiseerd (Bestuurlijke Adhocratie)
Niet gereguleerd of geavanceerd (Operationele Adhocratie)
- Omgeving vaak complex, dynamisch. De vraagstukken zijn moeilijk voor de bedrijven.
- Zeer onderhevig aan mode. Continue aanpassen bijvoorbeeld op efficiëntie.
Wanneer wordt de bestuurlijke Adhocratie gebruikt? Met de stippellijnen eronder.
- Farmaceutische firma’s
- Ruimtevaartorganisatie
- Etc.
Wanneer wordt de operationele Adhocratie gebruikt?
- Advies- /Consultancybureaus (Creatief, innovatief)
- Filmmaatschappijen